Betty Campbell

PRIFATHRAWES DDU GYNTAF CYMRU, YMGYRCHYDD

Yn enedigol o Butetown, breuddwyd Betty Campbell pan oedd yn blentyn oedd cael bod yn athrawes, ac enillodd ysgoloriaeth i Ysgol Uwchradd y Fonesig Margaret i Ferched yng Nghaerdydd. Bu’n rhaid iddi ohirio ei hastudiaethau ar ôl beichiogi yn 17 oed, ond ymunodd â rhaglen ymarfer dysgu yng Ngholeg Hyfforddi Caerdydd ar ôl cael tri o blant. Wynebodd ragfarn pan benodwyd hi’n brifathrawes ddu gyntaf Cymru ym Mount Stuart yn yr 1970au, ond oherwydd ei dulliau dysgu ysbrydoledig am gaethwasiaeth, hanes pobl dduon ac apartheid yn Ne Affrica, buan iawn y magodd ei hysgol enw da. Yn ddiweddarach daeth yn aelod o’r Comisiwn Cydraddoldeb Hiliol, ac fe’i gwahoddwyd i gwrdd â Nelson Mandela ar ei unig ymweliad â Chymru yn 1998. Yn 2003, cafodd MBE am ei gwasanaeth i addysg a bywyd cymunedol.